یکی از روشهایی که اغلب مالکان خانه برای قیمتگذاری خانۀ خود از آن استفاده میکنند، مراجعه به بنگاههای مشاورۀ املاک در محدودۀ ملک و پرسش در مورد قیمت مناسب برای فروش یا اجارۀ آن میباشد. این راهکار اگرچه یکی از روشهای کارآمد و مناسب برای قیمتگذاری خانه بوده، با این حال نباید آن را تنها گزینۀ موجود نگاه دید و فقط به قیمت پیشنهادی از سوی مشاور املاک بسنده نمود.
بهتر آن است که صاحب ملک از قیمت مناسب ملک خود، در شرایط اقتصادی در زمان فروش یا اجاره، آگاهی کامل داشته باشد. سپس میتواند با توجه به فاکتورهای مهم در قیمتگذاری خانه ، ملک خود را برای فروش یا اجاره در فایلهای بنگاههای مشاوره املاک، سایتهای طراحی شده برای فروش و خرید آپارتمان و اجارۀ خانه ثبت می نماید.
آگاهی از قیمت ملک هرچه دقیقتر باشد نه تنها برای مالک، بلکه برای خریدار ملک یا اجارهکننده نیز بسیار مفید و کارآمد خواهد بود، چرا که در صورت نداشتن اطلاعات کافی در مورد قیمتگذاری ملک ممکن است خریدار یا مستأجر در دام برخی از افراد سودجو، که قصد دارند مبلغی بیش از ارزش واقعی ملک خود را از طرف معامله دریافت نمایند افتاده و متحمل ضرر و زیان مالی شوند. این امر در حال حاضر که نه تنها قیمت املاک بلکه قیمت تمامی کالاها و خدمات در حال نوسان است، از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد.
در این نوشته قصد داریم به برخی از مهمترین نکاتی که یک مالک باید به هنگام قیمتگذاری خانه نسبت به آنها آگاهی داشته باشد، بپردازیم. توجه به این نکات سبب خواهد شد مالک بتواند ملک خود را به بهترین قیمت ممکن و در کوتاهترین زمان به فروش برساند یا اجاره بدهد.
برای قیمتگذاری خانه به چه نکاتی باید توجه کرد؟
مساحت و متراژ
تصور عموم بر این است که مساحت ملک با قیمت آن ارتباط مستقیمی دارد. البته چنین قاعدهای منطقی به نظر میرسد، با این حال باید توجه داشت که برخی عوامل روانشناختی در این حیطه دخیل هستند.
- برخی از ساکنان مناطق فقیرنشین شهرها، مالکان خانههای بزرگ را سرمایهدارهایی میپندارند که با تضییع حقوق آنها به مال و منالی رسیدهاند.
- این افراد بیشتر خانههای کوچکتری را ترجیح میدهند که مالک آن را از طبقۀ اجتماعی خود بدانند.
- به همین دلیل مالک خانهای بزرگ در منطقهای فقیرنشین مجبور خواهد شد تا برای فروش یا اجارۀ ملک خود قیمت آن را کاهش دهد.
- این مسئله به طور غیر مستقیم بر قیمتگذاری خانه تأثیرگذار خواهد بود.
شرایط ملک از نظر نوع سند
این فاکتور یکی از مهمترین فاکتورها در تعیین قیمت کارشناسی ملک است. در درجۀ اول باید به این نکته توجه داشت که آیا اصولاً ملک دارای سند هست یا خیر. در برخی از شهرهای کشور خانههای زیادی به شکل قولنامهای معامله میشوند.
- صرف نظر از اینکه آیا اصولاً خرید و فروش یا اجارۀ ملک قولنامهای صحیح و قانونی هست، باید توجه داشت که قیمت املاک قولنامهای به مراتب کمتر از املاک سنددار است.
اما در میان املاک دارای سند نیز، انواع مختلف سند در قیمتگذاری خانه مؤثر هستند. فروشنده و خریدار هر دو باید به نوع سند، مانند سند شخصی، سند اوقافی، سند تعاونی و دیگر انواع اسناد ملک توجه داشته و با توجه به آن ملک را قیمتگذاری کنند.
برای خرید انواع ملک و آپارتمان به شیپور مراجعه کنید
فرم زمین
خانههایی که به اصطلاح قناسی ندارند، ارزش بیشتری نسبت به خانههایی دارند که فرم زمین آنها دارای قناسی است.
چند بر بودن
منظور از «بر» این است که خانه از هر سو دارای دید به بیرون باشد.
- خانهای که چهار بر باشد، از قیمت کارشناسی بالاتری برخوردار خواهد بود.
- هر چه تعداد برهای خانه کمتر شود قیمت آن نیز نزول پیدا میکند.
قیمت خانههای مشابه در محل مشابه
مسلماً خریدار یا مستأجری که قصد معاملۀ ملک دارد، قیمت پیشنهادی مالک را با دیگر خانههای مشابه در منطقهای که ملک در آن واقع است مورد مقایسه قرار خواهد داد. به همین دلیل تعیین قیمتی که فاصلۀ زیادی با دیگر خانههای مشابه داشته باشد، سبب کاهش احتمال فروش یا اجاره رفتن ملک خواهد شد.
نوع سقف
در حال حاضر از انواع گوناگونی از سقفها در ساخت بنا استفاده میشود. این فاکتور برای بسیاری از خریداران و مستأجران دارای اهمیت است. به عنوان نمونه در صورتیکه سقف خانه بهگونهای ساخته شده باشد که ساکن طبقۀ بالا به هنگام راه رفتن ارتعاش کم و بیش زیادی را احساس کند، مسلماً قیمت خانه پایین خواهد آمد.
منطقهای که ساختمان در آن واقع شده است
این فاکتور شامل چند زیرمجموعه است که همگی را میتوان تحت عنوان منطقۀ ساخت ملک در نظر گرفت. برخی از این زیرمجموعهها را در ادامه بررسی میکنیم.
۱- حسن شهرت منطقهای که ملک در آن ساخته شده است
به نظر میرسد این فاکتور نیازی به توضیح زیاد نداشته باشد. هر فروشنده یا خریداری که قصد دارد در شهر خود اقدام به معاملۀ ملک کند، نسبت به حسن شهرت یا بدنامی برخی از مناطق شهر، که در زبان عامیانه به آن «بالای شهر و پایین شهر» گفته میشود، واقف است و این فاکتور را در قیمتگذاری خانه در نظر میگیرد.
واضح است در صورت تصمیم به معامله در شهری دیگر، بایستی پیش از انجام معامله و تعیین قیمت نسبت به حسن شهرت منطقهای که ملک در آن واقع شده تحقیقات کافی صورت گیرد.
۲- محل قرارگرفتن از نظر وجود گسلهای زلزله
در شهرهای بزرگی مثل تهران وجود گسلهای زلزله در محدودۀ احداث بنا، در قیمت ملک مؤثر است.
۳- خاک زمینی که ملک روی آن بنا شده است
هر چه درجۀ استحکام خاک در زمینی که ملک روی آن بنا شده بیشتر باشد، قیمت ملک نیز افزایش خواهد یافت. البته افراد بسیار کمی هستند که بتوانند درجۀ استحکام خاک یک منطقه را اندازهگیری کرده و یا به یک متخصص خاکشناسی دسترسی داشته باشند تا از او در این زمینه کمک بخواهند.
- به طور کلی قیمت ملک در زمینهایی که به سست بودن خاک معروف هستند، کمتر از سایر املاک خواهد بود.
۴- موقعیت ملک نسبت به مسیرهای شهری
واکنش قیمت ملک با توجه به موقعیت آن نسبت به مسیرهای عبور و مرور شهری تابع عوامل مختلفی است. به عنوان نمونه ملکی که نزدیک به یک ایستگاه مترو احداث شده باشد، میتواند نسبت به ملکی که از ایستگاههای مترو دورتر است قیمت بالاتری داشته باشد.
البته باید توجه داشت که مجموع عوامل در قیمتگذاری خانه در نظر گرفته میشوند. به عنوان مثالی دیگر، ملکی که در محلی واقع شده که احتمال گذر یک مسیر شهری از محل وقوع آن و در نتیجه تخریب بنا توسط دولت زیاد است، قیمت پایینتری خواهد داشت.